Ang self-esteem ay isang konsepto pang-psikolohiya na tumutukoy sa pagtingin sa sarili at pagtanggap sa sarili. Ito ay isang positibo o negatibong pananaw na may kaugnayan sa pagtataya sa sariling halaga at kakayahan. Ang taong may taas na self-esteem ay nakakaranas ng pagiging masaya, positibo at matatag na kumpiyansa sa sarili habang ang mababang self-esteem ay maaaring magresulta sa pagkabalisa at kawalan ng sigla.
Bagaman hindi magkapareho ang mga tao sa antas ng self-esteem, maaaring tulungan itong pataasin sa pamamagitan ng pagpapalakas sa mga positibong pananaw tungkol sa sarili. Ang konsepto ng self-esteem ay mahalaga dahil nadarama nito ang kalidad ng ating pakikitungo sa sarili at sa iba. Karaniwan itong naimpluwensiyahan ng mga saloobin ng mga magulang at kapwa noong kabataan.
May dalawang uri ng self-esteem na itinuturing sa psychososyal na pag-aaral — ito ang global self-esteem at contingent self-esteem. Глобальная самооценка — это тумутукой са пангкалахатанг пананав са сарилинг халага или кахалаган биланг исанг тао. Ito ay hindi nagbabago sa iba’t-ibang sitwasyon. Samantala, ang contingent self-esteem ay nakabatay sa pagganap o mga gawain. Ito ay maaaring mag varies depende sa mga nagtatagumpay o nabibigo tayong gawain.
Согласно теории Розенберга (1965), самооценка — это бинубуо нг апат на пангунахинг дименсион:
Pagsasahimpapawid ng positibong tampok tungkol sa sarili.
Pagtanggap ng sariling kahinaan.
Paniniwala sa sariling kakayahan at kompetensya.
Katapatan sa sariling mga desisyon at pananaw.
Ang mga tampok na ito ay nakapagbibigay-kahulugan kung paano tinitignan at itinuturing ng isang tao ang sarili. Ito ay nakabatay sa pagtatasa sa sariling halaga at kakayahan na maaaring magtanaw ng positibo o negatibo ukol sa sarili.
Ang mataas na self-esteem ay maihahambing sa pagiging mapaninindigan at matatag habang ang mababa naman ay malamang makaranas ng kawalan ng kumpiyansa sa sarili. Ito ay maiuugat sa pagpapalakas o paghina ng reaksyon ng tao sa mga bagay na kanyang nagawang mabuti o hindi.
May mga factor na maaaring makaapekto sa pagbuo ng self-esteem ng isang tao tulad ng:
Impormasyong tinanggap mula sa mga magulang at kapwa noong kabataan. Kung itinuring na maganda, magarbo o marunong ito ay malamang magtaas ng self-esteem.
Tagumpay sa akademiko, trabaho, sports at iba pang gawaing panlipunan. Lumalakas ang self-esteem sa bawat tagumpay.
Внешний вид. Mas maaaring maging matatag ang loob ng isang tao kung nasisiyahan sa itsura.
Saloobinukol na talento. Mas malaki ang pagtingin sa sarili ng may talento sa ganitong bagay.
Kaayusan ng pamilya. Maaaring mas maging mapaninindigan ang loob ng galing sa matatag at masaya ang pamumuhay.
Antas ng pagtatangi. Mas lumalakas ang impluwensiya nito sa pag-aaral ng adolescence na panahon.
Katayuan sa lipunan. Mas mababa ang pagtingin sa sarili ng mga nasa laylayan kaysa sa mayayaman.
Личные достижения. Tumataas ang dangal sa sarili sa bawat tagumpay.
Pagtanggap ng iba. Masasabi ring nakakaapekto ito sa pagbuo ng tiwala sa sariling kakayanan.
Maaaring gamutin ang mababang self-esteem sa pamamagitan ng pagsusumikap na baguhin ang negatibong pananaw tungkol sa sarili. Kinakailangan na itama ang kung ano ang tama o mali sa ating pagtingin sa sarili. Maaari ring maging kapaki-pakinabang ang pagsasalarawan, pag-uusap sa matalik na kaibigan o pinagkakatiwalaan, paggamit ng relaxation techniques, at paghahanap ng tagumpay sa bagong gawain upang mapataas ang dangal sa sarili. Ang positibong feedback mula sa iba ay mahalaga rin para itaas ang self-belief.
Sa kabila ng iba’t-ibang katayuan sa buhay, mahalaga para sa bawat tao na matuto ring magmahal at magtanggap sa sarili. Ito ay naglalayong mapanatili ang kalusugan ng isip at kalidad ng pakikitungo sa iba. Maging bukas sa pagtanggap ng pagpapabuti at huwag masyadong maapektuhan ng negatibong komento ng iba. Ang malusog na dangal sa sarili ay importanteng bahagi ng emotional well-being ng bawat individuwal.