Sa wikang Tagalog, ang salitang ginagamit upang ilarawan ang konsepto ng «self-esteem» sa Ingles ay «pagpapahalaga sa sarili». Ito ay tumutukoy sa pagtingin at pagtanggap ng isang tao sa kanyang sariling halaga bilang isang indibidwal.
Ang mataas na lebel ng pagpapahalaga sa sarili ay nangangahulugan na naniniwala ang isang tao na siya ay may karapatan at ang kanyang mga damdamin, kaisipan at mga gawain ay mahalaga. Naniniwala sila na sila ay may mga katangian na nagpapaiba sa kanila mula sa iba at sila ay may karapatan na maging masaya at magtagumpay.
Ang mababang pagpapahalaga sa sarili naman ay kapag hindi naniniwala ang isang tao sa kanyang halaga bilang tao. Maaaring sila ay hindi mapagkakatiwalaan sa sarili, mapanis sa sarili, o naniniwala na mas mahalaga ang kanilang mga kamag-anak o kaibigan kaysa sa kanilang mga sarili.
Ang mataas na antas ng pagpapahalaga sa sarili ay mahalaga dahil ito ay nakakaapekto sa maraming aspeto ng buhay ng tao. Kabilang dito ang:
Kabuuang kalusugan at kaginhawahan — Ang mga taong nagtataglay ng mataas na pagpapahalaga sa sarili ay mas pandiydib at nagtatanggol sa sarili laban sa mga bagay na makakapinsala sa kanila tulad ng stress, depression at iba pang sakit.
Personal na pag-unlad — Mas dedicado sila sa pag-aaral, trabaho at pagpapaunlad ng kanilang mga kakayahan at talento. Mas mapagbuo sila ng mga malalayong layunin.
Ukol sa relasyon — Mas komfortable sila sa kanilang mga sarili upang makipag-ugnayan at makipagkaibigan. Mas mapagkakatiwalaan sila at mas handa silang magbigay sa iba.
Tagumpay sa trabaho — Mas mataas ang tiwala at determinasyon sa sarili na makamit ang mga layunin. Mas handang matanggap ang mga hamon at pagsubok.
Tagumpay sa eskwela — Mas nakatutok at mas papasok sa pag-aaral. Mas nagbibigay ng importansya sa mga grado at pagkatapos.
Emosyonal na kalikasan — Mas handang harapin ang mga problema at pagsubok nang hindi nakukulong sa negatibong emosyon.
Ngunit dahil ang pagpapahalaga sa sarili ay nabubuo mula sa ating mga karanasan, mahirap itong i-develop kung tayo ay lumaki sa hindi mapagkakatiwalaang pamilya o sa kinikiling na mababa ang tingin sa sarili. Kaya mahalaga na bigyan ng suporta at pagmamahal ang mga bata mula sa maagang edad upang sila ay lumaki na naniniwala sa kanilang sariling halaga.
Ayon sa mga psikolohiya, may limang pangunahing elemento na nagsisilbing mga batayan ng pagbabalangkas ng isang positibong pagpapahalaga sa sarili:
Pagtanggap ng sarili — Ang pagtanggap sa sariling kagandahan at kahinaan bilang natural na bahagi ng pagiging tao.
Pagsasaka ng kakayahan — Ang pagsisikap na habang tumatanda ay lalo pang mapalawig ang kakayahang makilala at tumanggap ng hamon.
Kakayanang magdesisyon — Ang kakayanang gumawa ng mga napapanahong desisyon batay sa kalooban at kakayahan sa halip na pagiging kampante sa desisyon ng iba.
Pagtingin sa kinabukasan — Ang positibong pagtingin sa kinabukasan na may tiwala sa kakayanang makamit ang mga layunin.
Pagsasapuso sa iba — Ang pagbibigay ng konsiderasyon at pagtatangkilik sa kapakanan at damdamin ng iba.
Ang pagtingin sa sariling halaga ay nabubuo mula sa mga pagtataya ng iba at sa pagtingin natin sa ating sarili. Kaya mahalaga na tayo ay palakihin sa pamilya at komunidad na nagbibigay ng pagtatangkilik at suporta upang lumaki tayong naniniwala sa ating sariling halaga. Ngunit habang tumatanda ay dapat din nating matutunan na masanay tayong maging oporto sa ating sarili at gawin ang mga bagay na gagalawin tayo sa positibong paraan.
Ang pagpapahalaga sa sarili ay mahalagang bahagi ng ating kalusugan at kaginhawahan. Ito ang nagbibigay sa atin ng lakas para harapin ang mga hamon sa buhay nang hindi nakakulong sa mga negatibong emosyon. Kaya dapat nating patatagin ito sa pamamagitan ng pagbibigay ng suporta sa ating sarili, pagtingin sa ating mga tagumpay at hindi sa ating mga pagkakamali, at pagiging oporto sa ating sarili na kami ay karapat-dapat ng pagmamahal at respeto. Sa gayon, lalo nating mapapalawak ang ating mga pangarap at makakamit natin ang mga layunin nang may tiwala sa ating sariling kakayahan. Ito ang makapangyarihang epekto ng mataas na pagpapahalaga sa sarili.